List Pasterski na uroczystą celebrację IÂ Archidiecezjalnego Kongresu Eucharystycznego oraz na 100-lecie poświęcenia Archikatedry Białostockiej
Życie – Miłość – Komunia
1. Bądź dla mnie, Panie, skałą ocalenia (por. Ps 31, 3c).
W ostatni czwartek obchodziliśmy uroczystość Bożego Ciała. Zgodnie z wielowiekową tradycją, oddaliśmy cześć Jezusowi w Najświętszym Sakramencie. Tym razem przeżywaliśmy tę uroczystość w łączności ze zmarłym już przed niemal dwoma miesiącami Janem Pawłem II. Jan Paweł II bowiem, jesienią zeszłego roku, ogłosił Rok Eucharystii. Zachęcił wszystkich wiernych do odnowienia wiary w obecność Chrystusa w Eucharystii, do pogłębienia miłości i jedności, która jest owocem Eucharystii. Celebracja Mszy św., a następnie tradycyjna procesja Bożego Ciała, była tym razem jakby wypełnieniem testamentu Jana Pawła II.
Liturgia dzisiejszej niedzieli ukazuje możliwości, jakie Bóg daje człowiekowi. Człowiek może wybrać błogosławieństwo lub przekleństwo (Czyt. I: Pwt 11, 18. 26-28). Konsekwencje ludzkiego wyboru są jednak ostateczne: życie albo śmierć. Wybór pomiędzy Bogiem a sobą, to jakby budowanie domu: albo na fundamencie, czyli na skale, którą jest Bóg, albo budowanie domu na piasku, czyli na nieposłuszeństwie wobec Pana Boga (por.: Ew.: Mt 7, 21-27).
2. Zostań z nami, Panie… (por.: Łk 24, 29).
Prawidłowe korzystanie z wolnej woli nie jest łatwe. Dlatego Pan Jezus przed swoją śmiercią modlił się za swoich uczniów: Już nie jestem na świecie, ale oni są jeszcze na świecie, a Ja idę do Ciebie. Ojcze Święty, zachowaj ich w Twoim imieniu, które Mi dałeś, aby tak jak My stanowili jedno (J 17:11.
Także Jan Paweł II, jakby przewidując swoją bliską śmierć, przypomniał nam, że nie jesteśmy sami w swoim życiu i w swoich decyzjach. Ojciec Święty ogłaszając Rok Eucharystii pragnął przypomnieć współczesnemu światu o nieustannej obecności Jezusa, który swoim Ciałem nas żywi i umacnia. Przypomnienie prośby uczniów z Emaus: Zostań z nami, Panie, stanowiło ojcowską zachętę, aby nigdy nie tracić kontaktu z Jezusem. On bowiem może wystarczająco rozjaśnić to, co wydaje się ciemne i bez nadziei. Przypomnę słowa Czcigodnego Sługi Bożego ks. Michała Sopoćki: Eucharystia to ujawnienie dobroci i miłosierdzia Bożego, że nie tylko Chrystus daje nam swoje łaski, ale samego siebie, aby pozostawać zawsze z nami i zjednoczyć nas z sobą w celu przemienienia nas w siebie (Ks. Michał Sopoćko: Miłosierdzie Boże w dziełach Jego, t. III, s. 229).
3. I Archidiecezjalny Kongres Eucharystyczny.
Ogłoszony dnia 7 listopada 2004 r. I Archidiecezjalny Kongres Eucharystyczny stanowi odpowiedź na treść Listu Apostolskiego Jana Pawła II: Mane nobiscum, Domine – Zostań z nami, Panie. Hasłem Kongresu jest: życie – miłość – komunia. To hasło najlepiej wyraża tak samą tajemnicę Eucharystii, jak i owoce, które Eucharystia rodzi w życiu człowieka. Według założonego programu, Kongres Eucharystyczny rozwija się on na kilku płaszczyznach. Najpierw, poszczególne grupy duszpasterskie gromadzą się już od początku kwietnia na wspólną adorację Najświętszego Sakramentu. Starają się poprzez specjalne konferencje lub referaty pogłębić znajomość tajemnicy Eucharystii. Tego rodzaju spotkania będą trwały aż do listopada, kiedy w uroczystość NMP Matki Miłosierdzia, zakończymy Rok Eucharystii. Wspomniane spotkania kongresowe odbywają się zwykle w archikatedrze białostockiej, która w tym roku przeżywa swój jubileusz stulecia poświęcenia tej świątyni.
Oprócz spotkań kongresowych na płaszczyźnie archidiecezjalnej, organizowane są, lub będą organizowane przez naszych duszpasterzy, kongresy parafialne i dekanalne. Wszystko czynimy w tym celu, aby – jak pisał Jan Paweł II we wspomnianym Liście Apostolskim, (…) wszystkie inicjatywy cechowało głębokie przeżycie duchowe. Gdyby owocem tego Roku było choćby tylko ożywienie we wszystkich wspólnotach chrześcijańskich sprawowania Mszy św. niedzielnej i poświęcenia więcej czasu i uwagi adoracji eucharystycznej poza Mszą św., to ten Rok łaski spełniłby pokładane w nim nadzieje (por. nr 29).
4. Owoce I Archidiecezjalnego Kongresu Eucharystycznego.
Przypomnę zadania, jakie założyliśmy sobie, ogłaszając Rok Eucharystii i związany z nim I Archidiecezjalny Kongres Eucharystyczny. Są nimi:
– miejsce i sposób celebracji Eucharystii,
– wspólnota budowana przez Eucharystię.
Najpierw chodzi więc o kościoły parafialne lub kaplice, gdzie sprawuje się Eucharystię. Tych „wieczerników” powinno być tyle, aby każdy z naszych wiernych łatwo w nich mógł znaleźć swoje miejsce. Rok Eucharystii, a także Kongres Eucharystyczny jest okazją do przypomnienia, że każdy ponosi odpowiedzialność za miejsce sprawowania i przebywania Jezusa Eucharystycznego. Podczas celebracji Kongresu Eucharystycznego w szczególny sposób pragniemy podkreślić rolę naszej Archikatedry. Jest to pierwsza świątynia w naszej Archidiecezji i główne miejsce sprawowania Eucharystii. W Archikatedrze otrzymują święcenia słudzy Eucharystii: diakoni i kapłani. W tej świątyni także każdego roku podczas wielkoczwartkowej Mszy św. Krzyżma spotykają się ze swoim biskupem wszyscy kapłani Archidiecezji Białostockiej.
Podkreślamy znaczenie Eucharystii przez udział we Mszy św., przez piękny sposób przystępowania do stołu Pańskiego, oraz przez umiejętność znalezienia czasu na osobistą adorację Najświętszego Sakramentu. Duszpasterze z pewnością zatroszczą się o to, aby Rok Eucharystii był także rokiem ukazania piękna celebracji Eucharystii (por. mój List Pasterski na rozpoczęcie Roku Eucharystii z dnia 7 listopada 2004 r.).
Innym celem, jaki założyliśmy sobie, to pogłębienie poczucia wspólnoty wśród wierzących. Rok Eucharystii będzie więc okazją do nowego odkrycia prawdy o wspólnocie, czyli komunii w Kościele, a także odnalezienia dla siebie właściwego miejsca we wspólnocie.
Z pewnością, tak przeżywany obecnie Rok Eucharystii jak również Kongres Eucharystyczny wniosą wiele trwałego dobra do naszego życie. Te – mam nadzieję – bogate owoce będziemy się starali zebrać na zakończenie Roku Eucharystii jako nasz duchowy dorobek, a także jako pewnego rodzaju wypełnienie testamentu Ojca Świętego Jana Pawła II.
5. Uroczystość kongresowa oraz jubileuszowa w Białymstoku.
Jak wspomniałem, uroczystości kongresowe w różnych grupach duszpasterskich trwają i zakończą się 16 listopada br. Natomiast wspólnotowa modlitwa dziękczynna za dar Eucharystii i manifestacja wiary w eucharystyczną obecność Jezusa pośród swojego ludu, odbędzie się w najbliższą niedzielę, dnia 5 czerwca 2005 r., o godz. 15-tej, w Białymstoku. Tego bowiem dnia wypadają bardzo ważne dla nas rocznice:
– 14-ta rocznica pielgrzymki Jana Pawła II do Białegostoku, podczas której Ojciec Święty dokonał beatyfikacji M. Bolesławy Lament oraz ustanowił diecezję białostocką,
– 10-ta rocznica koronacji łaskami słynącego obrazu NMP Matki Miłosierdzia w archikatedrze białostockiej.
Tego dnia nasza Archikatedra obchodzić będzie także swój piękny jubileusz: 100 lat od jej poświęcenia. Przeszłość ta, mierzona w latach, nie jest może tak wielka, w porównaniu z innymi katedrami, które mają wielowiekową tradycję. Gdy jednak chodzi o dynamikę wydarzeń, jest ona bardzo znacząca. Już sama historia budowy, czy raczej: rozbudowy małego kościoła farnego, stanowi ciekawy przykład trudnej sytuacji Kościoła pod rosyjskim zaborem. Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, czyli jak się popularnie mówi: białostocka fara, stanowi wyjątkowe miejsce kultu w Białymstoku. Powojenna historia Kościoła w tej części Archidiecezji Wileńskiej, pozostałej w nowych granicach Polski, podniesienie kościoła p.w. Wniebowzięcia NMP w Białymstoku do godności najpierw katedry, a później archikatedry – to swoiste streszczenie skomplikowanych dziejów Kościoła w ostatnim stuleciu. Społeczeństwo białostockie doceniło rolę tej świątyni w historii i teraźniejszości naszego miasta podejmując liczne inicjatywy naukowe, artystyczne i wydawnicze z okazji jubileuszu Archikatedry. Jesteśmy wszystkim za to bardzo wdzięczni.
6. Pójdźcie, błogosławić Pana…
Bardzo serdecznie zapraszam przede wszystkim kapłanów Archidiecezji Białostockiej. Kongres Eucharystyczny, to Wasze święto. Was, kapłanów Chrystus powołał do sprawowania Najświętszej Tajemnicy Wiary. Niech to będzie nasze, kapłańskie dziękczynienie za powołanie i dar kapłaństwa. Z całego serca zapraszam wiernych Archidiecezji Białostockiej na uroczystość Mszy św. Kongresowej do Białegostoku. Tak, jak licznie bierzemy udział w naszych, środowiskowych procesjach Bożego Ciała, tak tym razem niech to będzie manifestacja miłości do Jezusa Eucharystycznego wiernych całej Archidiecezji Białostockiej. Niech na plac przed katedrą przybędą mieszkańcy Białegostoku, jeśli możliwe, procesyjnie ze swoich parafii. Zapraszam delegacje ze wszystkich parafii Archidiecezji na pielgrzymkę jubileuszową do Archikatedry Białostockiej oraz na mszę św. Kongresu Eucharystycznego wraz ze swoimi duszpasterzami. Jeżeli zajęcia duszpasterskie w parafiach kolidowałyby z uroczystościami kongresowymi i jubileuszowymi w Białymstoku, bardzo proszę Czcigodnych Duszpasterzy, aby wyjątkowo dostosowali je do uroczystości archidiecezjalnej.
Mszy św. jubileuszowej i kongresowej będzie przewodniczył kard. Audrys BaÄkis, Metropolita Wileński. W ten sposób pragniemy podkreślić historyczne związki Archidiecezji Białostockiej z Archidiecezją Wileńską. Wszystkie bowiem decyzje związane z budową i poświęceniem archikatedry białostockiej podejmowane były w Wilnie.
Homilię z okazji jubileuszu archikatedry oraz Kongresu Eucharystycznego wygłosi kard. Józef Glemp, Prymas Polski.
Przybędą także inni biskupi na czele z Nuncjuszem Apostolskim w Polsce, którzy poprowadzą eucharystyczną procesję od Archikatedry do kościoła św. Rocha. Razem z nimi będziemy dziękować Panu Bogu za dar Eucharystii, za dar kapłanów oraz za świątynie – na czele z naszą Archikatedrą, które są miejscami sprawowania Eucharystii.
Niech nam pomaga przede wszystkim Najświętsza Dziewica, która całym swoim życiem ucieleśniała tajemnicę Eucharystii (…). Niech w tym Roku łaski Kościół, wspierany przez Maryję, z nowym zapałem podejmuje swą misję i coraz bardziej rozpoznaje w Eucharystii źródło i szczyt całego swego życia (Mane nobiscum, Domine, nr 31).
Białystok, 29 maja 2005
Abp Wojciech Ziemba
METROPOLITA BIAŁOSTOCKI